Gabriel sinh ra ở Goslar, Tây Đức, con của Walter Gabriel (1921-2012), một công chức thành phố, và Antonie Gabriel (1922-2014), một y tá. Cha mẹ của Gabriel ly dị vào năm 1962, và trong sáu năm tiếp theo, ông sống với cha và bà Lina Gabriel, trong khi chị gái của ông sống với mẹ của họ. Sau một cuộc tranh cãi pháp lý kéo dài, mẹ ông đã được quyền trông coi duy nhất cho cả hai người con vào năm 1969.

Cha của Gabriel là một người theo đạo Tin lành (Lutheran) xuất thân từ Hirschberg im Riesengebirge ở Schlesien, trong khi mẹ ông là một người Công giáo có nguồn gốc từ Heilsberg ở vùng Ermland (Warmia) của Đông Prussia, người gần đây đã sống ở Königsberg; Cả hai cha mẹ đã đến như những người tị nạn đến Tây Đức trong thời kỳ trốn chạy và trục xuất người Đức trong và sau Thế Chiến II (1944-1950). Những người tị nạn từ các tỉnh phía đông thường gặp những thành kiến ​​ở Tây Đức, và gia đình mẹ ông thường bị coi là "người Ba Lan" ở Tây Đức.[2] Sigmar Gabriel đã mô tả lịch sử gia đình của ông như là một "câu chuyện liều mạng về trốn chạy và bị trục xuất" và lưu ý rằng cha mẹ ông đã giải quyết chấn thương vì bị trục xuất theo những cách khác nhau. Theo Gabriel, cha của ông đã xúc phạm về thể chất và tình cảm đối với ông[3] và là một người ủng hộ nhiệt tình cho hệ tư tưởng Đức Quốc Xã "cho đến khi ông ngừng thở",[4] Walter Gabriel tuy nhiên không bao giờ nhìn thấy dịch vụ tích cực trong chiến tranh, do bệnh bại liệt.[5] Mẹ ông đã tham gia vào công tác cứu trợ và đoàn kết cho Ba Lan trong giai đoạn thiết quân luật ở Ba Lan.

Sigmar Gabriel tham dự trường học ở Goslar, và phục vụ như một người lính trong Không quân từ 1979 đến 1981.[6] Ông học về chính trị, xã hội học và tiếng Đức tại Đại học Göttingen từ năm 1982 và thông qua kỳ thi đầu tiên của tiểu bang với tư cách là một giáo viên trung học vào năm 1987 và cuộc thi lần thứ hai vào năm 1989.[7]